انسانها جلوه‏های یک وجود واحدند

 لسین: لسن فصیح، بلیغ. به معنای زبان‌دان و آشنا به زبان‏های گوناگون است. مولانا به خاطر رعایت وزن «لسن» را به «لسین» تبدیل کرده است.

طبل باز: طبلی است که به دستور شاهان می‏‏نواخته‌اند تا مردم در مراسم پروازدادن بازِ شاهی حضور یابند.

حَیثُ ما کُنتم: برگرفته است از قرآن کریم (در باره خانه کعبه و قبله شدن آن براى مسلمانان) «فَوَلِّ وَجْهَکَ شَطْرَ اَلْمَسْجِدِ اَلْحَرامِ وَ حَیْثُ ما کُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَکُمْ شَطْرَهُ: پس بگردان روى خود را به سوى مسجد الحرام و هر جا که باشید بگردانید رویهاى خود بدان سو.»[1]

هَذا الَّذِى لَم یَنهَکُم: این (درگاه حضرت حق) چیزى است که شما را (از آن) باز نداشته است.

کور مرغ: خفّاش.

ناساخت: بى‏اندام، کنایه از ناقص و ناآشنا به مقام اولیاء.

( 3757) از نزاع ترک و رومى و عرب اشکال انگور و عنب و ازوم حل نمى‏شود. ( 3758) تا آن سلیمان امین و شخص معنوى پا در میان نگذارد این دوئیت از میان بر نمى‏خیزد. ( 3759) اى مرغانى که بازوار با هم در نزاع هستید صداى این منادى شهریار را بشنوید. ( 3760) و از هر طرفى که هستید از اختلاف خود گریخته روى باتحاد آورید و با شادمانى تمام بسوى شهریار بروید. ( 3761) هر جا باشید بطرف او روى بگردانید این همان کسى است که اگر رو باو کنید متوجه حق بوده و از او رو گردان نخواهید شد. ( 3762) مرغان کور ناسازگارى هستیم که یک دم آن سلیمان را نشناخته‏ایم‏. ( 3763) مثل جغدها دشمن بازها گردیده و در ویرانه‏ها مانده‏ایم‏. ( 3764) و از غایت نادانى و کورى قصد آزار عزیزان حق را مى‏کنیم‏.

«سلیمان لسین معنوی» رهبر و راهنمایی است که بر دل‌ها آگاهی و اشراف دارد و سخن همه را می‌فهمد و می‌تواند همه را یکی کند. مولانا می‏‏گوید: همه پیروان مذاهب گوناگون جویای حق‌اند و خود را در راه حق می‏‏دانند. مولانا می‏‏خواهد بگوید: شما ای کسانی که با هم در شناخت حق منازعه دارید، همه باز پادشاهید. همه مانند باز، این آوای طبل باز را بشنوید و در یک‌جا گرد آیید تا حقیقت را مشاهده کنید. این یکی‌شدن همه را شادمان و آسوده می‏‏کند، زیرا در اتحاد همه درمی‌یابند که جلوه‏های یک وجود واحدند. مولانا کلام خود را به آیهْ ‌شریفه سوره «بقره» مستند می‏‏کند که دربارهْ قبلهْ مسلمانان فرمان می‏‏رسد: هر جا که هستید، رویتان را به سوی کعبه بگردانید. مولانا به جای «شطره»، «نحوه» را ذکر می‌کند. ترجمه کامل بیت این است: هر جا هستید روی خود را به سوی آن بگردانید، این چیزی است که او شما را از آن نهی نمی‏‏کند. البته منظور، روی‌آوردن به اتحاد و یکی‌شدن جان‌های خداجوست.

مولانا گله می‏‏کند که ما انسان‌هایی هستیم که به حقایق هستی آشنایی نداریم. «بس ناساختیم»، یعنی بسیار نامناسب پرورش یافته‌ایم. «سلیمان» و «بازان» و «عزیزان خدا» رهبران حق‌اند. ما دشمنان آنها هستیم و به همین دلیل، مانند جغد در ویرانهْ دنیا مانده‌ایم و اسیر زندگی مادی هستیم. «عَمی» به معنای کوری است. البته کوری چشم باطن.